ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI

Çekişmeli boşanma davası, evli çiftlerin karşılıklı anlaşma sağlayamaması durumunda, bir tarafın boşanma talebi üzerine mahkemeye başvurmasıyla başlayan bir süreçtir. Bu tür davalarda, eşler boşanma, nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi konularda uzlaşmaya varamadıkları için yargı yoluna başvururlar. Çekişmeli boşanma davaları, hem hukuki hem de duygusal olarak zorlu süreçler olabilir ve bu süreçte tarafların taleplerini ve savunmalarını mahkemede etkin bir şekilde dile getirmesi gerekmektedir.

Çekişmeli Boşanma Davasının Sebepleri

Türk Medeni Kanunu, çekişmeli boşanma davalarının açılabileceği belirli hukuki sebepleri düzenlemiştir. Bu sebepler genel ve özel sebepler olarak ikiye ayrılır:

1. Genel Sebep: Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması (TMK m.166/1)

Evlilik birliğinin temelinden sarsılması, taraflar arasında şiddetli geçimsizlik, saygı ve sevgi bağının kaybolması gibi durumların yaşanması durumunda öne sürülen genel bir boşanma sebebidir. Evlilik birliğinin sürdürülmesi taraflar için çekilmez hale geldiğinde, bu sebebe dayanılarak boşanma talep edilebilir.

2. Özel Sebepler:

Zina (TMK m.161): Eşlerden birinin zina yapması durumunda diğer eşin bu nedene dayanarak boşanma davası açma hakkı vardır. Zina, özel bir boşanma sebebi olarak kabul edilir ve bu durumu kanıtlamak davacının sorumluluğundadır.

Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış (TMK m.162): Eşlerden biri, diğer eşin hayatına kast etmesi, ona ağır hakaretlerde bulunması veya onurunu kıracak şekilde davranması durumunda boşanma talep edilebilir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK m.163): Eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işlemesi veya haysiyetsiz bir yaşam sürmesi durumunda diğer eş, boşanma talebinde bulunabilir.

Terk (TMK m.164): Eşlerden biri, diğerini terk etmiş ve bu terk durumu en az altı ay devam etmişse, terk edilen eş boşanma davası açabilir.

Akıl Hastalığı (TMK m.165): Eşlerden birinin evlilik süresince akıl hastalığına yakalanması ve bu hastalığın tedavi edilemez olması durumunda, diğer eşin bu durumu gerekçe göstererek boşanma davası açma hakkı vardır.

Çekişmeli Boşanma Davasında Hukuki Süreç

Çekişmeli boşanma davasında hukuki süreç, davanın açılmasıyla başlar ve çeşitli aşamaları içerir:

Davanın Açılması: Taraflardan biri, boşanma sebebini belirterek mahkemeye başvurur. Bu başvuruda, boşanma sebebinin hukuki dayanakları ve deliller belirtilir.

Ön İnceleme: Mahkeme, dilekçelerin teatisi sonrasında ön inceleme duruşması yapar. Bu duruşmada, taraflar iddia ve savunmalarını sunar, mahkeme de delillerin toplanmasına karar verir.

Delil Toplanması: Taraflar, iddialarını ispatlamak amacıyla delillerini sunar. Bu deliller tanık beyanları, belgeler, bilirkişi raporları ve diğer hukuki deliller olabilir.

Duruşmalar: Delil toplama sürecinin ardından, duruşmalar yapılır ve tarafların iddiaları dinlenir. Mahkeme, boşanma sebebinin var olup olmadığını ve diğer taleplerin haklılık durumunu değerlendirir.

Karar: Mahkeme, delilleri değerlendirdikten sonra boşanma talebi hakkında karar verir. Karar, tarafların boşanmasına, nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi hususların belirlenmesine yönelik olabilir.

Çekişmeli Boşanma Davası ile İlgili Yargıtay Kararları

Yargıtay, çekişmeli boşanma davalarında verilen kararların temyiz edilmesi üzerine, bu davaların hukuka uygunluğunu denetler ve içtihat oluşturur. Son dönemde Yargıtay’ın verdiği bazı kararlar, çekişmeli boşanma davalarındaki önemli ilkeleri vurgulamaktadır:

Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma: Yargıtay, eşler arasında uzun süren geçimsizlik ve sürekli tartışmaların evlilik birliğinin temelinden sarsılması için yeterli sebep olabileceğine karar vermiştir. Bu durumda, evliliğin devamının taraflar için çekilmez hale gelmesi boşanma kararı verilmesi için yeterli görülmüştür.

Zina Sebebiyle Boşanma: Yargıtay, zina sebebiyle açılan davalarda, zinanın kanıtlanmasının zorunlu olduğunu, aksi takdirde davanın reddedileceğini vurgulamıştır. Ayrıca, zina yapan eşin, bu fiilinden dolayı maddi ve manevi tazminat ödemekle yükümlü olabileceğine hükmedilmiştir.

Terk Sebebiyle Boşanma: Terk sebebiyle açılan davalarda, Yargıtay, terk eden eşin mazeretsiz olarak evi terk etmesinin ve bu durumun altı ay boyunca devam etmesinin boşanma için geçerli bir sebep olduğunu belirtmiştir. Ancak terk eden eşin, haklı bir sebep olmaksızın evi terk etmesi gerektiğini de vurgulamıştır. Bu kararlar, çekişmeli boşanma davalarının inceliklerini ve hukuki dayanaklarını ortaya koyarak, tarafların haklarını koruma konusunda önemli bir rehber sunmaktadır.

Sonuç

Çekişmeli boşanma davaları, evlilik birliğinin sona erdirilmesi sürecinde hukuki ve duygusal olarak zorlayıcı olabilen davalardır. Bu davalarda, tarafların iddialarını hukuki sebeplere dayandırmaları ve delillerle desteklemeleri önemlidir. Yargıtay kararları, bu süreçte tarafların haklarını koruyacak ve adaletin sağlanmasına katkıda bulunacak şekilde önemli içtihatlar sunmaktadır.